فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس با تاکید بر اینکه جنگ ایران و عراق در اوج قدرت ایران پایان یافت گفت : ما در پایان جنگ این توان را داشتیم که خاک عراق را اشغال کنیم ولی حضرت امام خمینی (ره) اجازه این کار را ندادند .

دکتر محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که به مناسبت هفته دفاع مقدس با خبرنگار مهر گفتگو می‌کرد، یکی از مهمترین دلایل آغاز جنگ تحمیلی را پیروزی انقلاب اسلامی ایران خواند و گفت: پیروزی انقلاب ایران باعث شده بود تا نفوذ آمریکا در ایران و منطقه از بین برود و منافع این کشور در خاورمیانه آسیب ببیند . همین موضوع باعث آغاز دشمنی جدید ایالات متحده آمریکا با نظام جمهوری اسلامی ایران شد.

وی افزود: آمریکایی ها از همان ماه های قبل از پیروزی ملت ایران با دولت عراق نزدیکی خاصی را برقرار کردند و حداکثر تلاش خود را انجام دادند تا انقلاب اسلامی ایران پیروز نشود که تبعید حضرت امام خمینی (ره) به عراق و دور کردن ایشان از مرزهای ایران و قطع رابطه با مردم ایران نتیجه آغاز این همکاری بود . سایر اقدامات دولتمردان کاخ سفید در جهت بهبود روابط خود با دولت عراق علیه ایران نیز بیانگر این موضوع است که آمریکا و عراق با هم بسیار هماهنگ شده بودند تا در برابر جمهوری اسلامی ایران ایستادگی کنند.

به گفته فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس، صدام دیکتاتور سابق عراق که بعد از سقوط شاه به دنبال آن بود تا خلا قدرت در جهان عرب و منطقه را در دست گیرد و در منطقه نیز نقش مهمی را بعد از سقوط شاه بازی کند، به دنبال آن رفت تا از ضعف ایران در شمال خلیج فارس استفاده کند و خود را به قدرت برساند.

رضایی در ادامه به تشویق کشورهای عربی از سوی صدام برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: صدام از اینکه ایران ، نظام اسلامی خود را به دیگر کشورهای عربی صادر نکند، با کشاندن اعراب به سوی خود و اعلام اینکه کشورهای عربی نیز باید با او در برابر ایران ایستادگی کنند به آنان گفت تا پشت سر او (صدام) بایستند و وی را تشویق کنند تا به نظام جمهوری اسلامی ایران حمله کند.

در جنگ ایران و عراق هر کس برای منفعت خود وارد میدان شد
رضایی در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه "سکوت شوروی و معامله آنان با کاخ سفید چه میزان در جنگ ایران و عراق نقش داشت" گفت: شوروی در آن دوران حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان را نادیده گرفت و ارتش عراق که یک ارتش کاملا شرقی بود و تمامی تجهیزاتش از سوی روسیه تامین می‌شد، در این جنگ شرکت کرد. جنگی که هر کس برای منفعت خود وارد آن شد.

این فرمانده عالی رتبه دفاع مقدس خاطر نشان کرد: صدام در حمله به ایران خوشبین بود و فکر می‌کرد ایران به خاطر اینکه در اول انقلاب خود ارتش متلاشی شده ای در اختیار دارد و یک کودتا را نیز پشت سر گذاشته، نمی‌تواند در برابر او مقاومت کند و او در جنگ پیروز میدان خواهد شد.

وی یادآور شد که در آن دوران یکی از توافقات صدام با آمریکا این بود که نباید در طول جنگ کشوری به ایران تجهیزات نظامی بفروشد، که این موضوع موقعیت دفاعی ایران را در ضعف قرار داد.

اختلاف سیاسی بنی صدر با هاشمی و بهشتی
محسن رضایی در ادامه در پاسخ به این سئوال که" اختلاف بین سران قوای وقت در کشور چه میزان در جنگ ایران و عراق تاثیر گذار بود" اظهار داشت: اختلافات سیاسی شدیدی که درآن زمان بین بنی صدر رئیس جمهور وقت با هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و شهید بهشتی رئیس قوه قضائیه وجود داشت، باعث شد دشمن این اختلافات سیاسی را علامت مثبتی برای خود و ضعف مدیریت سیاسی ایران بداند که می تواند از این فرصت استفاده کند و بخشهایی از خاک ایران را از آن خود کند.

بنی صدر فقط به دنبال توسعه اختیارات خود بود چون فکر می‌کرد بعد از امام مقام اول کشور است و مجلس و قوه قضائیه باید خود را با او هماهنگ کنند. در اصل بنی صدر به دنبال نوعی رهبری می‌گشت.
محسن رضایی
وی ادامه داد: بنی صدر شخصیتی بود که فقط به دنبال توسعه اختیارات خود بود چون فکر می‌کرد بعد از امام مقام اول کشور است و مجلس و قوه قضائیه باید خود را با او هماهنگ کنند، در اصل بنی صدر به دنبال نوعی رهبری می‌گشت و از طرف دیگر مخالفت با حزب جمهوری را نیز در دستور کار خود داشت.

به گفته این فرمانده ارشد سپاه در دوران دفاع مقدس ، بنی صدر چون احساس می کرد که نتواند در این جنگ پیروز میدان باشد موجب شد تا انسجام سیاسی در کشور ضعیف شود به گونه ای که اگر بنی صدر بر مسند کار باقی می ماند، حوادث اوایل جنگ استمرار می یافت. متاسفانه در سال اولیه که بنی صدر مسئولت هدایت جنگ را بر عهده داشت رزمندگان ایران حتی یک تپه را نتوانسته بودند آزاد کنند.

رضایی همچنین با اشاره به اینکه دولت عراق و آمریکا امیدوار بودند با قطع صادرات نفت ایران، ایران هر چه سریعتر بازنده میدان شود گفت: دشمن فکر می‌کرد می‌تواند خوزستان را به تصرف خود در آورد و با قطع صادرات نفت ، ایران بدون اقتصاد تسلیم خواهد شد.

آمریکا به دنبال سرشاخ ماندن ایران و عراق
فرمانده اسبق سپاه در ادامه گفت: آمریکا و شوروی در آن دوران خواستار آن بودند که جنگ ایران و عراق در خاک ایران ادامه داشته باشد و دو کشور عراق و ایران همچنان سرشاخ بمانند.

قطعنامه 598 پیروزی سیاسی ایران در آن دوران است
رضایی در بخش دیگری از گفتگوی خود با خبرنگار مهر در پاسخ به این سئوال که نقش حضرت امام خمینی (ره) در دوران دفاع مقدس چگونه بود، گفت: مهمترین نقش امام خمینی (ره) در آن دوران این بود که از شکست ایران جلوگیری کند و نگذارد این جنگ طولانی شود .

وی افزود : پیروزی‌های نظامی در صحنه جنگ که عمدتا بر شانه رزمندگان بود از یک سو و سیاست خارجی ایران از سوی دیگر توانست قطعنامه آبرومندانه ای را برای ایران به ارمغان آورد .

به گفته وی قطعنامه های پیش از 598 همگی به ضرر ایران بود و تنها قطعنامه‌ای که ایران توانست در آن دخیل باشد همان قطعنامه 598 بود که یک پیروزی سیاسی برای جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطر نشان کرد: در زمان جنگ امام ( ره ) شخصا هم در مسائل نظامی و هم در مسائل سیاسی ورود می کردند و به همین دلیل مشکلات اساسی جنگ به ایشان اعلام می شد ولی ظرفیت بالای حضرت امام باعث شد تا ایشان بتواند جنگ را به خوبی اداره کنند.

برای پایان جنگ سه تاریخ وجود دارد
رضایی همچنین در پاسخ به این سئوال خبرنگار مهرمبنی بر اینکه آیا پذیرش قطعنامه پایان جنگ است گفت: در مسئله پایان جنگ یا سال آخر جنگ سه تاریخ وجود دارد که باید از یکدیگر تفکیک شوند. 1- صدور قطعنامه 598، 2- پذیرش قطعنامه 598 3- پایان جنگ که این سه مورد مستقل از یکدیگر هستند.

وی افزود: در مرحله اول که همان صدور قطعنامه 598 است، ایران در اوج پیروزی های خود به سر می برد. زمانی آن قطعنامه نوشته شد که محتوای آن به نفع ایران بود اما اگر یک ماه بعد از پذیرش قطعنامه، ایران قطعنامه 598 را می پذیرفت دیگر هیچ تلخی وجود نداشت، زیرا قطعنامه‌ای صادر ‌شده بود که اکثر مواد آن به نفع ایران تمام شده بود.

این فرمانده هشت سال دفاع مقدس ادامه داد: ایران به صورت مشروط قطعنامه 598 را چند ماه بعد از صدور آن قبول ‌کرد، ولی بصورت قطعی از پذیرفتن آن سر باز می‌زد، دلیل ان این بود که ایران در آن زمان در اوج قدرت قرار داشت ولی زمانی قطعنامه را بصورت قطعی پذیرفت که عراق تمامی پیروزی های بدست آمده قبلی را از ایران گرفته بود و به مرزهای بین المللی رسید که در سر مرزهای بین الملل ایران قطعنامه را قبول کرد.

رضایی همچنین با تاکید براینکه پذیرش قطعنامه‌ با تلخی همراه بود گفت : با پذیرش قطعنامه نمی توان گفت جنگ به پایان رسید ، بلکه جنگ یک ماه بعد از پیروزی های پی در پی ایران به پایان رسید. پس می توان گفت که این سه زمان برای جنگ ما بسیار مهم است که متاسفانه بسیاری از افراد که در خصوص جنگ سخن می گویند این سه زمان را تفکیک نمی کنند.

سال آخر جنگ سال غیر شفاف
ما در پایان جنگ این توان را داشتیم که خاک عراق را اشغال کنیم ولی حضرت امام خمینی (ره) این اجازه را به هیچ یک از نیروها ندادند .

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام سال آخر جنگ را "سالی غیر شفاف" خواند و یاد آور شد: صدور قطعنامه 598 در اوج پیروزی های جمهوری اسلامی ایران بود، ولی پذیرش در اوج شکست های ایران بوده است اما نکته مهم این است که پایان جنگ‌ بار دیگر زمان اوج پیروزی های ایران بود. اینکه برخی ها می‌خواهند پایان جنگ را با تلخی همراه کنند به دلیل آن است که می‌خواهند بگویند 598 یعنی پایان جنگ، عملیات سرنوشت و عملیات مرصاد، پس از پذیرش قطعنامه صورت گرفت و هر دو همراه پیروزی هایی بود.

وی افزود: ما در پایان جنگ این توان را داشتیم که خاک عراق را اشغال کنیم ولی حضرت امام خمینی (ره) این اجازه را به هیچ یک از نیروها ندادند .

به فرموده امام (ره) یا خرمشهر یا سپاه
رضایی گفت : در "عملیات سرنوشت" که ارتش عراق از مرز عبور کرده و خرمشهر را مجددا محاصره کرده بود و تقریبا یک ماه به پایان جنگ مانده بود، حضرت امام از طریق مرحوم سید احمد آقای خمینی (ره) با بنده ارتباط برقرار کردند و فرمودند که "یا سپاه یا خرمشهر". لذا ما عملیاتی را در آن موقع طراحی کردیم به نام "عملیات سرنوشت "، زیرا یا باید سرنوشت سپاه را مشخص می کردیم یا خرمشهر، که در نهایت آزادی خرمشهر را دیدیم.

اختلاف ارتش و سپاه ناشی از تفاوت در ساختار بود
این فرمانده ارشد جنگ در بخش دیگری از این گفتگو، وقایع دوران جنگ را «جعبه سیاه» جنگ توصیف کرد و به خبرنگار مهر گفت: جنگ شامل دو قسمت بود، یکی صحنه های نبرد و درگیرهای و رزم و دیگری پشت صحنه آن، که ما نامش را جعبه سیاه جنگ می‌گذاریم و اگر باز شود معلوم خواهد شد که ایران با چه مشکلاتی در آن دوران روبرو بود و چه مسائلی وجود داشت و چگونه توانست این مشکلات را پشت سر بگذارد. البته من فعلا سکوت کرده ام و قصد چاپ خاطرات خود را ندارم، اگر قرار شد این کار را بکنم، اعلام خواهم کرد.

وی افزود: اینکه برخی در نوشته‌هایشان از اختلاف ارتش و سپاه سخن به میان می آورند درست است اما باید به این موضوع هم بپردازند که وحدت بین ارتش و سپاه به یک معجزه شبیه بود که در جنگ رخ داد، چون ارتش و سپاه دو سازمان کاملا مجزا از یکدیگر بودند دو فرهنگ متفاوت داشتند و آموزش های متفاوتی را دیده بودند، دو نیرویی که با دو نوع سلاح و دو نوع روش در کنار یکدیگر با دشمن به نبرد می‌پرداختند و دارای تفاوت های طبیعی با یکدیگر بودند.

رضایی یکی دیگر از تفاوت های بارز سپاه و ارتش را تفاوت سنی فرماندهان سپاه با سن پایین تر از سی سال و فرماندهان ارتش با سن بالای 30 سال خواند و گفت: ما نباید به این موضوع به گونه ای نگاه کنیم که اختلاف در بین این دو نیرو را بزرگ کنیم، باید نگاه کرد که وحدت به چه شکل در بین این دو نیرو شکل گرفت، بنابراین ظرف ارتش و سپاه یک بخش خالی دارد و یک بخش پر، بخش پر ظرف ارتش و سپاه آنجایی است که این دو نیرو با یکدیگر همکاری کردند و بسیاری از سرزمین ها را با کمک هم آزاد کردند و بخش خالی مربوط به اختلافات سپاه و ارتش است، وقتی ما اختلاف و وحدت را در دو کفه ترازو می‌گذاریم این گونه نیست که بگوییم اختلافات بیشتر بوده است.

او ادامه داد: اینکه می گویند اختلاف ارتش و سپاه اختلاف سیاسی بوده، درست نیست. البته بعضا از بیرون تلاش هایی می کردند تا اختلافات این دو نیرو را اختلاف سیاسی جلوه دهند اما مسئله اصلی اختلافات تفاوت در نگاه ها و مباحث تخصصی و فنی و نظامی و نحوه مانور کردن بود که در کدام منطقه به ارتش عراق حمله شود و در کجاها حمله‌ای صورت نگیرد.

امام به دقت جنگ را پیگیری می کردند
فرمانده سابق سپاه پاسداران گفت: روزی بنده و برادر عزیزم شهید صیاد شیرازی برای ملاقات با امام خمینی به نزد ایشان رفته بودیم، امام دست ما دو نفر را گرفت و در دست هم قرار داد و برای ما دو نفر دعا کردند که این حرکت امام در میزان هماهنگی‌های ارتش و سپاه بسیار موثر بود.

وی افزود: در آن دوران حضرت امام توسط مرحوم سید احمد خمینی، مشاورین شهید صیاد شیرازی را خواستند و پیامی ابلاغ کردند که این موضوع نشانگر آن است که امام به دقت جنگ را پیگیری می کردند.